Verandering van rollen, taken, toekomstbeeld, intimiteit.
Kanker in een liefdesrelatie heeft gevolgen voor het toekomstbeeld wat jullie met elkaar hebben. Het heeft vaak gevolgen voor jullie intimiteit en jullie rollen en taken veranderen. Ook komt het vaak voor dat de sociale contacten minder worden, die jullie elk afzonderlijk, maar ook samen hadden. Jullie relatie met elkaar en het vaak vele samenzijn, maakt dat jullie het meest op elkaar betrokken zijn.
Met de diagnose kanker komt er onzekerheid. Het verandert het beeld van jullie toekomst. Samen oud worden? De gezamenlijke plannen die jullie hadden?
De rollen en taken die jullie binnen jullie relatie hadden veranderen. Je partner is ziek, je neemt vaak als vanzelfsprekend wat taken over, in het huishouden, de boodschappen doen, de zorg voor de kinderen. Je ondersteunt en begeleidt je lief. Vaak gaan partners mee naar de onderzoeken, behandelingen en de gesprekken met de artsen. Misschien ga je vanwege de zorg om je zieke partner, minder vaak weg, wil je er gewoon vaker zijn en wil je graag alles doen om je lief te steunen. Vaak worden de sociale contacten die jij of ook jullie samen hadden daardoor minder. Jullie hebben al zoveel aan jullie hoofd en ziek voelen en pijn hebben maakt veel drukte en aanloop lastig, alsook het op visite gaan bijvoorbeeld.
De kanker kan ook invloed hebben op jullie intimiteit. Je lief kan zich ziek voelen, of pijn hebben. Elkaar aanraken, liefkozen of vrijen kan misschien niet meer zoals jullie dat gewend waren. Soms voor langere duur , afhankelijk van de behandelingen en de klachten bij de kanker. Chemokuren of een ingrijpende operatie, medicatie en de bijwerkingen daarvan in geval van uitzaaiingen bijvoorbeeld. Verder is daar de spanning, door de zorgen en angst, die natuurlijk ook van invloed kunnen zijn. Sommige soorten kanker hebben ook praktische seksuele gevolgen, zoals impotentie of bijvoorbeeld een stoma. Meer over intimiteit en seks kun je lezen bij Kanker, intimiteit en seks.
Verstoring in de balans van geven en nemen.
Door de diagnose kanker raken jullie beiden uit jullie doen, uit balans, persoonlijk en ook in jullie relatie zelf. Het geven en nemen binnen jullie relatie verandert.
Jullie zijn het meest op elkaar betrokken. Vooral wanneer jullie al langer samenzijn kennen jullie elkaar vaak door en door en zijn jullie heel vertrouwd met elkaar. Daardoor zijn jullie van elkaar diegenen die het beste en meeste zien van hoe het met elkaar gaat. Je hebt het door als je lief niet lekker in zijn of haar vel zit, piekert of verdrietig is. En andersom is dat vaak net zo voor jouw zieke partner. Het kan heel zwaar voor jou, voor jullie zijn om de ander te moeten zien lijden en je machteloos te voelen. Daarom doe je waarschijnlijk alles wat je maar kunt en wil je sterk zijn voor je lief. Misschien schuif je ook je eigen emoties wat meer naar de achtergrond en cijfer je jezelf bewust of ongemerkt weg. Dat gebeurt vaak, ik deed hetzelfde als naaste en ik zag het bij mijn eigen naasten ook.
Wel en niet met elkaar sporen. Kanker is eigenlijk altijd een langere periode met veel spanning, onzekerheid en steeds maar afwachten. Na een tijdje komen er dan die momenten dat het je allemaal even teveel wordt. Misschien schieten jullie of 1 van jullie vol. Frustratie, verdriet, of angst, kunnen tevoorschijn komen. Vertrouwt en gehecht als jullie zijn, zien, voelen en merken jullie dit vaak als eerste en soms ook als enige bij elkaar. En je kunt elkaar dan een grote steun zijn, samen huilen, jullie angst of frustratie met elkaar delen, wegnemen of troosten. Maar het kan net zo goed zijn dat dit dan ook niet lukt. Misschien zitten jullie er beiden doorheen op dat moment, of zijn er emoties en reacties die niet op elkaar aansluiten. Als partners voorkom je zulke situaties vaak niet. Uit mijn eigen situatie weet ik dat ik mijn angst om dood te gaan wilde delen met mijn man. Hij kon dat niet, hij was daar niet aan toe. Ik voelde me eenzaam en hij had het gevoel tekort te schieten. Ook holde hij zich voorbij, bij het overnemen van alle huishoudelijke taken, toen ik moest herstellen en zo weinig zelf kon. Het frustreerde hem dat het allemaal niet zo perfect ging als hij wilde. Waardoor de sfeer in huis, het mopperen op de kinderen, als ze weer eens een klusje vergeten waren, niet was zoals ik het juist graag wilde.
Aanpassen aan de nieuwe situatie en elkaar, fases en veranderen
Moeilijk zijn ook de fases waarin de patiënt of jij als naaste zich wat terugtrekt, of misschien ook een sombere wat depressieve fase heeft, of een periode met weerstand en boosheid. Je hoort ook vaker dat kanker mensen kan laten veranderen. Tijdens zo’n fase kan dat zo voelen en ook even zo zijn. Het zijn fases, die wisselen en horen bij zo’n turbulente periode en bij rouw en verlies. Jullie toekomstbeeld is weg, net als de onbevangenheid die jullie mogelijk eerder nog hadden en jullie relatie zoals jullie het gewend waren. Dit geeft gevoelens van rouw en verlies. Het proces van rouw en verlies en de fases daarin zijn nodig om te komen tot loslaten van hoe het was en het vinden van een andere manier om in deze nieuwe situatie te komen staan. Je gaat dus wat veranderen en ook anders in het leven staan. Voor jullie relatie betekent het niet alleen aanpassen aan de nieuwe situatie, maar eigenlijk ook opnieuw wennen en aanpassen aan elkaar.
Nu even niet. Een andere ook moeilijke fase is later in het verloop van de kanker, waar eigenlijk altijd die langere afwacht momenten zijn. Vaak komt er dan het moment waar één van jullie er wel klaar mee is als het ware. Genoeg heeft van de kanker en zich (even) niet meer wil focussen daarop. Het hoeft niet, maar vaak is dat meer bij de naasten zo. Dit is ook een hele natuurlijke en gezonde reactie, nodig ook om op adem te komen. Maar het kan heel goed niet sporen met de fase waarin je lief zit.
Tot slot kunnen er bijkomende problemen zijn vanuit de omgeving. Problemen of zorgen om de kinderen, financiële problemen of problemen op het werk, die dan weer een extra druk kunnen geven.
Tips
Wees mild en probeer begrip te hebben voor je eigen kwetsbaarheden en emoties en ook voor die van je lief. Dat is ook andersom belangrijk bij jouw lief. Praat hierover met elkaar. Geef elkaar de ruimte. Probeer voor jezelf wat anderen om je heen te houden die je vertrouwt, waar je ook mee kunt praten, of waardoor je even afleiding hebt. Hetzelfde geldt voor je lief. Daarnaast is goed voor jezelf blijven zorgen heel belangrijk. Dat je er ook af en toe even uit kunt gaan, misschien sportte je, probeer dat te blijven doen, hobby’s, een avond of dag met vrienden. Probeer voor jezelf helder te krijgen welke dingen jou helpen om in je kracht te blijven of te komen. Van je afpraten, wekelijks een eigen moment voor jezelf, naar muziek luisteren, sporten, wandelen, creatief bezig zijn bijvoorbeeld. Misschien is ook lotgenotencontact helpend voor je? Bij de kankerpatiëntenverenigingen, of een inloophuis voor kanker kun je ook vaak lotgenotencontact vinden. Deze organisaties zijn er zowel voor de kankerpatiënt als voor de naaste. Mogelijk ontstaat er bij deze site ook een besloten contactgroep, via Facebook of dergelijke. Initiatieven daartoe zijn welkom!
Een andere belangrijke tip is:
Zoek hulp als je er niet uit komt. Bespreek je zorgen met iemand die je vertrouwt. Accepteer en vraag ook hulp. Laat iemand anders een keer de boodschappen voor je doen bijvoorbeeld, probeer wat meer tijd voor jezelf te creëren. Vaak zijn er wel mensen om jullie heen die best graag wat zouden willen betekenen. Besef ook dat je waarschijnlijk een mantelzorger bent, al ervaar je jezelf misschien helemaal niet zo. Bij mantelzorgorganisatie bieden ze ook vaak hulp aan. Zoals regelhulp en respijtzorg. Er kunnen ook mogelijkheden liggen bij de zorgverzekeraar en gemeente (WMO) voor mantelzorg ondersteuning.
leestips:
Op als kanker je lief is: