De diagnose kanker. Je hebt net gehoord dat je lief kanker heeft……. Je bent geschrokken, kunt het misschien niet geloven, je wilt het misschien niet geloven.
Voor iedereen zal het anders zijn, iedereen gaat hier anders mee om. En het gaat ook vaak vanzelf, is een soort automatische reactie van iemand en er is geen goed of fout. Je kunt daarom ook niet veel op zo’n moment. Je bent voor een groot deel overgeleverd aan jou persoonlijke reactie en nogmaals er is dan geen goed of fout.
Het enigste wat misschien kan helpen is een beetje begrijpen wat er met je gebeurt, welke automatische reactie bij jou opspeelt.
Je geliefde partner, vader of moeder, je kind, je beste vriend of vriendin…… het is schokkend te horen dat hij/zij kanker heeft. Vaak is er een onwerkelijk gevoel. Je kunt het bijna niet geloven, je wilt niet dat dit waar is.
Het is het begin van een emotionele achtbaan, een rollercoaster (zoals veel kankerpatiënten en hun naasten het noemen). Je zit ineens in het wagentje, wordt omhoog getakeld en je kunt er niet meer uit. Misschien raak je in paniek, voel je angst en misschien zeg je dapper tegen jezelf :”Ik kan dit”,of “Het gaat heus goed, zal heus meevallen”. Misschien ben je ook helemaal lam geslagen, “dit is niet waar, dit kan niet waar zijn” of er is gewoon helemaal niets. Verstijfd misschien, alles als in een roes, onwerkelijk als in een film.
Deze fase, voor iedereen anders, kan kort of lang duren en afwisselende reacties geven.
Tijdens deze allereerste fase komen soms heel snel en soms ook wat later, de gedachten aan je grootste angst. De dood, alleen achter blijven, je lief zien lijden. Niet willen dat dit gebeurt. Angst en nare gedachten of ook beelden die door je heen schieten en je voelt weerstand. Je wilt alles gaan doen om het niet te laten gebeuren. Maar hoe?
Kanker! Wat nu?
De schrik, de angst, de reactie daarop…. die eerste tijd, voor de ene iets langer of korter dan de ander….. Het overkomt je allemaal, je kunt er niet zo veel aan doen. Het moet landen, zakken, heeft tijd nodig. En er zijn meestal nog veel vragen, onderzoeken en uitslagen nodig. De achtbaan gaat zijn weg, en jij zit in het karretje, het zal afwisselend hard gaan en dan weer heel even langzamer en je weet niet wanneer en je ziet nog niet het einde. Je op jouw manier gewoon goed vast blijven houden en waar dat even kan weer even doorademen en bijtanken, zodat je je weer schrap kunt zetten als de vaart er weer heftig in komt.
De eerste tijd is een tijd van overleven, voor jou en je lief met kanker. Met kanker komt veel onzekerheid en wachten. Veel spanning, stress en angst. De vraag “Kanker…..wat nu?”, ligt vaak dicht naast de wens “Zeg me dat het niet waar is!” En er is geen antwoord, behalve dat er kanker vastgesteld is, weet je vaak niet waar je aan toe bent. Hoe erg het zal blijken te zijn, welke behandelingen mogelijk zijn, of deze wel of niet gaan aanslaan, of het wel of niet terug gaat komen. Het is de angst voor wat komen gaat en daar geen invloed op hebben.
Er is geen echt antwoord op: Wat nu? Al zou ik het zo graag willen kunnen geven. Iedereen reageert op zijn eigen manier en is daaraan overgeleverd, er is geen goed of fout, het is gebeurt, de diagnose kanker is gesteld en er kan nog van alles gebeuren. Je weet het gewoon niet.
Tips
Een enige tip die ik zou kunnen geven is: Wees mild. Mild voor je lief met kanker, als emoties opspelen, maar ook mild voor jezelf, wanneer jouw emoties opspelen. Ik zou willen zeggen accepteer de achtbaan waarin je zit, maar ik weet dat je dit niet altijd zult kunnen en accepteer dat dus ook.
Misschien helpt het om het zo te zien: Het moeten wennen aan een rollercoaster, is moeilijk en vermoeiend. Je wordt heftig heen en weer geslingerd, je zult het nooit fijn gaan vinden en je zult geregeld wensen dat het eindelijk stopt. Maar de rollercoaster zal zijn weg gaan en zal zo lang en heftig zijn als hij nu eenmaal is. Uiteindelijk zal hij stoppen en komt er tijd om ervan bij te komen, tot dan is het een kwestie van haar zo goed mogelijk doorstaan.
Een praktische tip voor deze eerste periode is verder dat je lief beter niet alleen naar de gesprekken over uitslagen en behandelmogelijkheden zou moeten gaan. De emoties maken al gauw dat niet alles even goed gehoord wordt of dat er vragen niet gesteld worden. Meer info bij Wegwijzerkanker, in gesprek met je arts
Leestips:
Pagina’s/ Blogs op “Als kanker je lief is”:
- Kanker, hoe kun je helpen Hoe help je je lief in deze eerste tijd.
- leven met onzekerheid Over hoe het leren leven met onzekerheid gaat.
- Kanker en relatie Eerste pagina over wat kanker met jullie relatie doet, met verwijzingen naar meerdere onderwerpen.
- Diagnose kanker met uitzaaiingen Over kanker als chronische ziekte, het remmen van uitzaaiingen, de diagnose.